Banu Duran Vatan Gazetesi
Ameliyatlarda alınan narkoz sonrasında farkında olunmadan zihinsel süreçlerde ve davranışlarda değişimler ortaya çıkabilir. Aynı değişim kadınlarda narkozlu veya narkozsuz doğumlarda ortaya çıkar ve post natal sendrom veya doğum depresyonu ya da Elif Şafak'ın ifade ettiği gibi "logusa cini" ortaya çıkar.
Anestezi Ameliyat ve Doğum
Bunun nedeni alınan narkozun süresine bağlı olarak geçmişte yaşanan tecrübelere ait duyguların kapaklarının açılmasıdır. Bu durumu yaşayan kişinin hayatın çok sayıda köttü hissettiği durum yaşanmışsa etki artarak ortaya çıkacaktır. Kapaklar daha başka içeriklerde de açılabilir ama konumuz olmadığı için burada bahsetmeye gerek yok. Ama örnek olarak araba kullanırken aşırı sinirli olan ve sert tepkiler gösteren kişilerin de aynı durumu yaşadığıı söyleyebiliriz.
Özellikle narkozdan çıkışta gösterilen tepkiler sertse, acı çekildiğine dair bir ifade varsa veya kişi ağlıyorsa, davranış modelinin değişeceğine dair gösterge olarak algılanmalıdır.
Çevrenizde narkoz alan insanlara, özellikle bir saatten fazla narkoz alan insanlara bir bakın, davranışları ne ölçüde değişmiş ve tepkileri ne ölçüde sertleşmiştir, göreceksiniz.
Röportaj
Aşağıda Vatan Gazetesi'nde "Narkoz Kişilik Değiştirir mi?" 22 Ağustos 2009 tarihinde yayınlanan haber röportajı okuyabilirsiniz.
Kimi köşe yazarı narkozdan sonra daha sert yazmakla suçlanırken kimisi daha neşeli biri olduğunu vurguluyor. Peki gerçekten de ameliyat sırasında verilen narkoz sizi daha neşeli ya da daha öfkeli biri hâline getirebilir mi?
Uzmanlara sorduk. İşte yanıtları...
Dr. Azmi Hamzaoğlu/ Florence Nightingale Hastanesi Ortopedi Uzmanı
Hıncal Bey, daha neşeli biri oldu
Anestezi alan hastanın kişiliğinde değişiklik olmaz. Geçirdiği travmanın, o hastada psikolojik olarak nasıl etkileri olduğunu bilemeyiz, ama bunun anesteziyle uzaktan yakından ilgisi yok. Bu psikolojik bir şey! Anesteziyle hastanın davranışlarının değişmesi arasında hiçbir bağlantı yok! Hıncal Uluç ameliyattan sonra çok daha neşeli, etrafına karşı daha yumuşak bir insan oldu. Ağrıları olan bir insan etrafına karşı daha kırıcı davranır, agresi Banu Duran f olur. Hastanın ameliyatı başarılı geçmiş, ağrıları geçmişse tam tersi hasta daha sakin ve yapıcı olur. Ki zaten Hıncal Bey'in başından beri agresif bir davranışına rastlamadım.
Serap Tekin/ Memorial Hastanesi Anestezi ve Banu Duran Reanimasyon Uzmanı
Genelde ameliyatın uzun sürmesi, ölüm korkusu, hastalığa bağlı korkular ve depresyon sonucu hastada psikolojik olarak bir takım farklılıklar olabiliyor. Bunlar da narkoza bağlanıyor, ama henüz bilimsel kanıt yok. Narkozdan uyanırken Banu Duran kahkaha atan da ağlayanlar da oluyor. Kendini çok kontrol altında tutanlar ise anesteziden uyanırken daha fevri davranıyor. Kişinin ameliyatın ardından yaşadığı travmaya bağlı olarak daha agresifleştiği ya da sakinleştiğini görebiliyoruz. Kolay bir süreç değil, kendi kontrolünüzün elinizden gittiği ve tüm hayati fonksiyonlarınızı anestezi doktoruna emanet ettiğiniz bir zaman dilimi bu! Açık kalp ameliyatlarında ise hastaların toparlanması daha uzun sürüyor, agresifleşiyorlar.
Prof. Dr. Bingür Sönmez/ Kalp Damar Cerrahı
Açık kalp ameliyatlarından sonra hastalarımızda ciddi depresif bir dönem yaşıyoruz. Bu depresif dönemdeki davranışlar agresif oluş, karar verememe, mutsuzluk gibi belirtiler oluyor. Tıpkı bir doğum gibi düşünün... Mutlu bir son, sağlıklı bir bebek ama son derece hırçın, agresif bir anne. Elbette bu 3 aylık geçici bir dönem! Ancak kişiler o kadar mutsuz, o kadar suçlayıcı oluyorlar ki eşlerinden bile ayrılanlar var. Hiç gerekmediği halde en yakın çevresini, eşini, mesleğini, yaşadığı şehri, patronunu suçlayıp bunlardan vazgeçen insanlar var... Entelektüel seviye yükseldikçe depresif dönem daha çok oluyor. Hayata çok bağlı olan entelektüel seviyesi yüksek insanlarda depresif Banu Duran dönem görüyoruz. İki türlü hata çok yaşıyoruz: Ben artık biyonik adam oldum bana hiçbir şey olmaz deyip geçmişte yapamadığı her şeyi yapmaya kalkanlar... Depresyona girenler.
Entelektüeller daha depresif oluyor.
Ameliyatlardan sonra depresif bir dönem yaşanabilir. Uzun bir ameliyat geçiren, işinden uzak kalan ve hâlâ ağrıları olanlar buna bağlı depresif bir dönem geçirebilirler. Entelektüel seviyesi yüksek olanlarda depresif dönem iki şekilde ortaya çıkıyor; ya tamamen içine kapanıyor ya da agresif oluyorlar.
Dr. Ali Özden Öztürk / Hipnoz Derneği Başkanı Akapunktirist
Ameliyatlarda genel anestezi yerine "Hipnoanestezi" tekniğini uyguluyorum. En son geçen sene bir safra kesesi ameliyatına katılmıştım. Beyin kalp ameliyatı hariç tüm ameliyatlara giriyorum. Kullanmakta olduğum teknik, 'bilinçli hipnoz farkındalığı' tekniği! Narkoz aldığınızda hastanın bilinç düzeyinde var olan kayıtlardan bazıları su yüzüne çıkabiliyor, davranışlarında değişiklikler oluyor, bu gerçek! Hatta hasta kanını aldığı kişinin davranışlarını üstleniyor. Hipnozda ise kişide hiçbir davranış farklılığı olmaz. Çünkü biz kişinin farkındalığını artırıyoruz! Uyumuyor hasta, her şeyin farkında!
Prof. Dr. Süleyman Özyalçın Rejyonel Anestezi Derneği Başkanı
Keşke narkoz alınca karakterler değişse... Toplum daha aydın ve uyanık olurdu. Etkisi olsa gelene gidene narkoz vermek lazım. Hasta narkozun etkisindeyken kontrol dışı konuşmalar yapabilir. Ama biz o dönemi uzun tutmuyoruz, tersine bu anestezi aşamalarından bazılarını yavaş tutarsanız hastayı konuşturup her şeyi sorabilirsiniz.
Dr. Tevfik Cireli/ Amerikan Hastanesi Anestezi Dep. Bölüm Başkanı
Anestezi sırasında beyin faaliyetleri aşağı yukarı sıfırlanıyor. Nasıl ki alkol alan insanların davranışları değişiklik gösteriyorsa (kimi hüzünleniyor, kimi neşeleniyor vb.) hastaların narkoz sonrasındaki ruh durumları da değişiyor. İnsanları kontrol eden sistemler ortadan kalktığı için var olan duyuları açığa çıkıyor. Çok sakin birisi narkozdan çıkarken bağırabiliyor mesela. Beyin ameliyatında karakter değişikliği bile olabilir, beyinle oynuyorsunuz çünkü!
Narkozun Ahmet Hakan'a ettikleri
Ahmet Hakan köşesinde, kırık kol ameliyatından sonra yaşadığı değişimi madde madde anlattı:
BİR: Kendini bir müddet Scarface'teki Al Pacino gibi hissediyorsun... O kadar öfkeli... O kadar muhteris...
İKİ: Eğer bünyenizde bir parça döneklik eğilimi varsa, narkozdan sonra dönüş hızınızda gözle görülür bir artış meydana geliyor...
ÜÇ: Narkozdan sonra Reha Muhtar'ı "dünyanın en sevecen adamı" olarak algılamaya başlıyorsun...
DÖRT: Yumuşaksan sertleşiyor, sertsen yumuşuyorsun...
İlgili Linkler
Anestezi, Ameliyat Sonrası Yaşananlar
Narkoz Kişilik Değiştirir mi?
Narkozlu Hıncal
